دکتر ستایش

دیالیز چیست؟

 

کلیه ها با حذف مواد زائد و مایعات اضافی از بدن ، خون شما را فیلتر می کنند. این مواد زائد به مثانه ارسال می شود تا هنگام دفع ادرار از بین بروند.

 

در صورت نارسایی کلیه ها ، دیالیز عملکرد آنها را انجام می دهد. طبق بنیاد ملی کلیه ، نارسایی کلیه در مرحله نهایی هنگامی رخ می دهد که کلیه ها فقط در 10 تا 15 درصد عملکرد طبیعی خود عمل می کنند.

 

دیالیز درمانی است که با استفاده از دستگاه خون را تصفیه و تصفیه می کند. این امر باعث می شود مایعات و الکترولیت ها در تعادل باقی بمانند ، وقتی کلیه ها نمی توانند کار خود را انجام دهند.

 

از دهه 1940 دیالیز برای معالجه افرادی که مشکلات کلیوی دارند استفاده می شود.

مزایای انواع مختلف دیالیز

هر دو نوع دیالیز مزایا و معایبی دارندکه برحسب شیوه زندگی، سیستم حمایتی، و میزان مسئولیت پذیری بیمار

 

تصمیم گیری میشود. هر بیمار باید از دیدگاه خود به این دو نوع روش درمانی نگاه کند.

 

در بیمارانی که رگ مناسب برای ایجاد فیستول شریانی وریدی دارند معمولا دیالیز خونی ارجح است .

 

برای بسیاری از بیماران، یکی از مهمترین مزیت های همودیالیز این است که هیچ مشارکتی در درمان ندارند. تنها کاری که باید بکنند این است که تا بیمارستان یا کلینیک مخصوص دیالیز بروند.

 

برای آندسته از بیمارانی که درمان های مستقل تری را ترجیح می دهند، دیالیز صفاقی  برنامه تغییرپذیرتری دارد و می تواند در خانه هم انجام گیرد. اما هنوز هم باید روزانه ساعتی را صرف عملیات دیالیز کند.

 

مهمترین مشکل دیالیز صفاقی احتمال عفونت است. بیمار یک لوله پلاستیکی دارد که از حفره پریتوئن به خارج بدن می رود و این می تواند احتمال وارد شدن باکتری را به بدن افزایش دهد.

 

کلیه ها مسئول فیلتر کردن و در واقع تصفیه کردم مواد زائد از خون هستند. دیالیز عملیاتی است که جایگزینی برای بسیاری از وظائف و مسئولیت های طبیعی کلیه ها می باشد. کلیه ها دو عضوی هستند که در هر دو طرف پشت حفره شکم قرار گرفته اند. دیالیز به افراد این امکان را می دهد، با اینکه دیگر کلیه هایشان به خوبی کار نمی کند، بتوانند زندگی خوب و مفیدی را بگذرانند.

 

دیالیز با انجام عملکردهای کلیه های از کار افتاده، به بدن کمک می کند. کلیه ها نقش های مختلفی در بدن دارند. یکی از وظائف مهم و اصلی کلیه ها، تنظیم توازن آب بدن است. آنها اینکار را با تنظیم مقدار ادرار که به طور روزانه از بدن خارج می شود، انجام می دهند. در روزهای گرم، بدن بیشتر عرق می کند. درنتیجه، آب کمتری باید از کلیه ها دفع شود. در روزهای سرد نیز که بدن کمتر عرق می کند، برای حفظ توازن مناسب در بدن، خروج ادرار باید بیشتر باشد. این وظیفه کلیه هاست که کار تنظیم مایعات بدن را توسط خروج ادرار انجام دهند.

 

یکی دیگر از وظائف اصلی کلیه ها خارج کردن مواد زائدی است که بدن در طول روز تولید می کند. در عملکردهای مختلف بدن، سلول ها انرژی مصرف می کنند. عملکرد سلول ها مواد زائدی تولید می کند که باید از بدن بیرون روند. وقتی این مواد زائد به اندازه کافی از بدن دفع نشوند، در بدن جمع می شوند. بالا رفتن میزان این مواد زائد در بدن، آزوتمیا نام دارد که با آزمایش خون سنجیده می شود. وقتی مواد زائد در بدن جمع می شوند، حال بدی در بدن ایجاد می شود که اورمی یا اوره خونی نامیده میشود.

 

انواع درمان های دیالیز کدامند؟

سه نوع دیالیز صفاقی وجود دارد:

 

دیالیز صفاقی مداوم (CAPD): نیازی به دستگاه ندارد.

دیالیز صفاقی مداوم حلقوی (CCPD): نیاز به استفاده از دستگاه دیالیز خاص ...

دیالیز صفاقی متناوب (IPD): از همان نوع دستگاه استفاده می کند که CCPD ، ...

 

انواع مختلف دیالیز صفاقی کدامند؟

دیالیز و انواع مختلفی از دیالیز صفاقی وجود دارد. موارد اصلی عبارتند از: دیالیز صفاقی مداوم (CAPD). در CAPD ، شکم شما هر روز چندین بار پر و تخلیه می شود. این روش به دستگاه نیاز ندارد و باید هنگام بیداری انجام شود. دیالیز صفاقی دوچرخه سواری مداوم (CCPD).

 

چند نوع دیالیز در جهان وجود دارد؟

سه دیالیز اولیه و دو ثانویه وجود دارد: همودیالیز (اولیه) ، دیالیز صفاقی (اولیه) ، هموفیلتراسیون (اولیه) ، فیلتراسیون همودیافیلتر (ثانویه) و دیالیز روده (ثانویه).

 

برای همودیالیز به چه نوع کاتتری نیاز دارید؟

برای دیالیز مزمن یا مداوم ، ممکن است همودیالیز یا دیالیز صفاقی داشته باشید. تیم جراحان عروق ما روشی را برای ایجاد هر دو نوع دسترسی به دیالیز بر اساس نیاز و سابقه دیالیز شما انجام می دهند. با همودیالیز ، ممکن است در ابتدا کاتتر موقت دریافت کنید.

 

چرا دیالیز استفاده می شود؟

عملکرد مناسب کلیه ها از تجمع آب اضافی ، زباله و سایر ناخالصی ها در بدن شما جلوگیری می کند. آنها همچنین به کنترل فشار خون و تنظیم سطح عناصر شیمیایی در خون کمک می کنند. این عناصر ممکن است شامل سدیم و پتاسیم باشد. کلیه های شما حتی نوعی ویتامین D را فعال می کنند که جذب کلسیم را بهبود می بخشد.

 

هنگامی که کلیه های شما به دلیل بیماری یا آسیب نمی توانند این عملکردها را انجام دهند ، دیالیز می تواند بدن را به حالت عادی در حد ممکن حفظ کند. بدون دیالیز ، نمک ها و سایر مواد زائد در خون جمع شده ، بدن را مسموم کرده و به اندام های دیگر آسیب می رسانند.

 

با این حال ، دیالیز درمانی برای بیماری کلیه یا سایر مشکلات موثر بر کلیه نیست. برای رفع این نگرانی ها ممکن است به درمان های مختلفی نیاز باشد.

 

رژیم دارویی:

در صورت تجویز اریتروپوئیتین : مصرف دارو طبق برنامه تعیین شده توسط پزشک اجرا شود . از آن جایی که احتمال بروز حملات تشنجی به ویژه 90 روز آغازین مصرف دارو وجود دارد لذا توصیه می شود از انجام فعالیت هایی که در صورت بروز تشنج خطرناک است مانند رانندگی اجتناب شود . در صورت بروز علائمی مانند کهیر ، سردرد ، خیز یا تجمع مایعات در بافت های بدن ، افزایشذ پتاسیم خون ( با علائمی نظیر گزگز کردن دست و پا و اضطراب و … ) تنگی نفس ، تشنج فوراً به پزشک مراجعه شود. در صورت تجویز مدرها : در صورتی که قرص مدر روزانه 1 بار تجویز شده است توصیه می شود دارو در اول صبح مصرف شود تا از اختلال در خواب شبانه در اثر تکرر ادرار خودداری شود . برای به حداقل رساندن افت ناگهانی فشار خون به ویژه در حالت ایستاده و بروز عواملی از قبیل سرگیجه ، سیاهی رفتن چشم ها به آهستگی از حالت خوابیده به نشسته و از نشسته به ایستاده تغییر حالت دهید . به منظور جلوگیری از واکنش های حساسیت به نور این دارو توصیه می شود از قرار گرفتن به مدت طولانی در آفتاب خودداری شود. از آن جایی که احتمال بروز کاهش پتاسیم خون با مصرف این داروها وجود دارد لذا توصیه می شود از غذاهای غنی از پتاسیم ( موز ، خرما، سیب زمینی ، گوجه فرنگی ، هلو ، ریواس ، آجیلی و … ) استفاده شود. مگر آنکه پوست آن ها گرفته شود و به مدت 8 ساعت پیش از پختن در آب خیسانده شود .

 

آیا گزینه های دیگری برای دیالیز وجود دارد؟

دیالیز وقت گیر و گران است. همه آن را انتخاب نمی کنند ، خصوصاً اگر دچار نارسایی شدید و حاد کلیه شده باشند.

 

اگر تصمیم دارید دیالیز را دنبال نکنید ، گزینه های درمانی دیگری وجود دارد که ممکن است به مدیریت علائم شما کمک کند. یکی از این گزینه ها مدیریت کم خونی است. وقتی کلیه ها به درستی کار می کنند ، هورمون اریتروپویتین (EPO) به طور طبیعی در بدن تولید می شود. برای کمک به کلیه با عملکرد نامناسب ، می توانید هر هفته تزریق EPO انجام دهید.

 

حفظ فشار خون خوب می تواند به کند شدن روند خرابی کلیه کمک کند. برای جلوگیری از کم آبی بدن مایعات بنوشید. قبل از مصرف هرگونه داروی ضد التهابی ، از جمله ایبوپروفن (Advil) و دیکلوفناک (Solaraze ، Voltaren) با پزشک خود صحبت کنید.

 

پیوند کلیه گزینه دیگری برای برخی افراد است. این همچنین یک تعهد بلند مدت است. با پزشک خود صحبت کنید تا ببینید آیا پیوند برای شما مناسب است یا خیر. در صورت انجام موارد زیر ممکن است کاندید مناسبی برای پیوند کلیه نباشید.

 

دود

به شدت از الکل استفاده کنید

چاق هستند

دارای یک وضعیت بهداشت روان درمان نشده هستند

 

چه نوع دیالیزی را می توان در خانه انجام داد؟

هم دیالیز و هم دیالیز صفاقی را می توان در خانه انجام داد. دیالیز صفاقی را می توان به تنهایی انجام داد ، در حالی که همودیالیز به یک شریک نیاز دارد. شریک زندگی می تواند یک دوست یا عضو خانواده باشد ، یا می توانید پرستار دیالیز را استخدام کنید.

 

با هر یک از دو نوع درمان ، شما قبل از آن از یک متخصص پزشکی آموزش کامل خواهید دید.